aktualności

Poniedziałek Wielkanocny

Poniedziałek Wielkanocny – ostatni dzień świąt wielkanocnych, nazywany także śmigusem lub lejkiem. W tym dniu od wczesnego rana oblewano się wodą. M. Marczak pisał: „Oblewają jedni drugich, oblewa gospodarz gospodynię, aby się groch rodził, oblewa się dzieci, aby rosły, dorosłych, aby nie chorowali”. Jednak najczęściej chłopcy oblewali dziewczęta, by okazać im w ten sposób życzliwość oraz zainteresowanie, czasem też przyspieszyć zamążpójście. Wierzono ponadto, że oblanie dziewczyny wodą spowoduje urodzaj pszenicy na jej polu oraz obfity udój mleka od krów w gospodarstwie. Niekiedy oblewanie dziewcząt było sposobem wymuszenia przez chłopców okupu w postaci pisanek.

Do początku XX wieku przetrwał w Leżajsku oraz pobliskiej Giedlarowej niezbyt jasny zwyczaj. Polegał on na tym, że gospodarz przebierał za „niedźwiadka” jednego z chłopców i oprowadzał go po domach, prosząc o datek dla dziadka, tj. dla niego samego. Do przebrania chłopca używano głównie mchu oraz rozchodnika.

Na podstawie: Krzysztof Ruszel, Leksykon kultury ludowej w Rzeszowskiem, Rzeszów 2004, s. 319.